Nieuw project: dijkenonderzoek Stichtse Rijnlanden

Voor het hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden gaat Medusa dijkenonderzoek doen. Dit dijkenonderzoek waarbij Medusa grondgegevens verzamelt, is gewenst na het aanscherpen van de veiligheidsopgave.

Het onderzoek bestaat uit het in beeld brengen van de dikte en diepte van afsluitende kleilagen op voorland en achterland van de A-keringen. Het gaat specifiek om het aantonen van de dikte en diepte van een voldoende dikke afsluitende kleilaag. In totaal gaat het om ongeveer 104 ha terrein, verspreid over een lengte van ongeveer 21 km gelegen langs de Lek.

Dit dijkenonderzoek richt zich op de bovenste lagen van 1-5 meter onder het maaiveld. Vorig jaar heeft Medusa al twee andere projecten voor het hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden uitgevoerd waarbij de dikte van de kleilaag in beeld is gebracht.  Het Hoogheemraadschap was dermate tevreden over het onderzoek en over de aanlevering van de heldere bodemkaarten dat het, na een tender, ook deze opdracht aan Medusa Explorations heeft uitbesteed.

Ruim 500 kilometer dijk voldoet niet aan nieuwe norm

Risico’s piping voor het bezwijken van dijken

Bij veel dijken in het boven rivierengebied speelt het faalmechanisme “piping” een belangrijke rol. Volgens een recent verschenen rapport voldoet ruim 500 km dijk niet aan nieuwe, aangescherpte normen. Wanneer piping optreedt ontstaat een klein waterstroompje onder de dijk dat voor verzwakking van de dijk zorgt. De aanwezigheid van klei met voldoende dikte in de bodem is van groot belang voor het bepalen van de risico’s op piping. Als er buitendijks klei in de bodem zit met voldoende dikte, dan vergroot dit de kwelweglengte en dus de veiligheid tegen het optreden van piping.

Bij veel dijken is niet bekend of er buitendijks klei aanwezig is, omdat de dijk volgens de oude norm voldoende veilig was. Met de nieuwe aangescherpte normen is het ineens wel van belang te weten of er buitendijks klei zit. Mocht hier klei aanwezig zijn die nog niet meegenomen is in de veiligheidstoets, dan kan het aantonen van de klei voorkomen dat er (dure) versterkingsmaatregelen nodig zijn.

Meten van de kleilaagdikte met geofysica

Deze kleilaagdikte wordt nu vooral in kaart gebracht door boringen te nemen. Deze boringen zijn beperkt in aantal, waardoor geen compleet dekkend beeld kan worden gekregen met alle onzekerheid van dien.

Methodiek om de bodemopbouw aan de voet van de dijk op een efficiënte en nauwkeurige manier in beeld te brengen.

Medusa Explorations heeft afgelopen jaar geïnvesteerd in de ontwikkeling van een methodiek om de bodemopbouw aan de voet van de dijk op een efficiënte en nauwkeurige manier in beeld te brengen. Door inzet onze meettechnieken als grondradar, een gammaspectrometer en een EM systeem kan een compleet beeld worden gekregen van de variatie in dikte van de kleilaag en hoeven er maar beperkt gaten in de dijkvoet te worden gemaakt (wat bij boringen wel het geval is).

De metingen zijn gebiedsdekkend, waardoor ook kleine variaties bijvoorbeeld als gevolg van meandering van kleine stroompjes terug te vinden zijn. Ook is de praktische inzetbaarheid van grondradar (rijdend achter een quad-bike) erg hoog zodat snel grote gebieden in beeld kunnen worden gebracht. De systemen kunnen ook lopend door het terrein worden gelopen.

Hoogwaterbeschermingsprogramma: “Grondradar is kans bij onderzoek naar piping

Vanuit het hoogwaterbeschermingsprogramma (NHWBP) is grondradar voor onderzoek naar risico’s op piping als “kans” benoemd.

In verschillende pilots en projecten heeft Medusa de methode technisch gevalideerd (hoe nauwkeurig is de methode); praktische gevalideerd (hoe houdt de methode zich in grote gebieden), geïmplementeerd (de methode in een praktijksituatie gebruikt).