Historische dijkdoorbraak

Soms komen we onverwachte situaties tegen bij het analyseren van data. Zo ook bij de Stenendijk te Hasselt waar Medusa als bijvangst een dijkdoorbraak uit 1825 in beeld bracht.

De waterwet schrijft voor dat primaire waterkeringen in Nederland moeten voldoen aan de geldende norm op het desbetreffende dijktraject. Voor de Vecht geldt dat de noordzijde ter hoogte van de Stenendijk te Hasselt de waterkering niet voldoet aan de normen.

De Stenendijk is een historische stenen zeewering. Bij deze zeer oude dijk waren de aangrenzende landeigenaren verantwoordelijk voor het onderhoud -met name het metselwerk- van de dijk. Hierdoor kreeg de opbouw van de dijk een zeer divers karakter.

Mogelijk harde objecten

Waterschap Drents Overijsselse Delta (WDOD) wil in het kader van dijkveiligheid een zelfstandig kerende constructie (ZKC) in de Stenendijk aanbrengen. Voor je deze maatregel neemt, moet je eerst bepalen welk type constructie en methode van aanbrengen je gaat hanteren. Mogelijke harde objecten in de ondergrond kunnen bepalend zijn voor het plaatsen van een constructie. WDOD heeft daarom aan Medusa gevraagd om de locatie van eventuele stenen gemetselde steunberen in beeld te brengen.

Locatie van steunberen in beeld

De locatie van de steunberen is in beeld gebracht. Als bijvangst van de data analyse kwam daarbij een bijzondere regio in beeld. Deze anomalie in de dijk blijkt exact overeen te komen met de historisch bekende locatie van een dijkdoorbraak in 1825.

Deze doorbraak -die plaatsvond tijdens de stormvloed tussen 3 en 5 februari 1825- leidde tot grote materiele schade en het verlies van mensen- en dierenlevens. In het rijksmuseum bevindt zich een gravure, gemaakt door Willem van Senus uit 1825, die deze doorbraak beschrijft: ”Groote doorbraak in den muur of stenen beer, bij het Joden kerkhof buiten Hasselt, in den namiddag van 4 februari, van den stads wal, naar den kant van Meppel”. Een historische bron beschrijft hoe een familie hier ternauwernood over een falende dijk vlucht om vervolgens de dijk achter hen te zien doorbreken.

Data met augmented reality

Mooie projecten komen vaak tot stand wanneer op alle vlakken kennis wordt uitgewisseld. Medusa heeft kennis van geofysica en de bodem, maar heeft vaak geen locatie specifieke informatie. Door samen met de opdrachtgever en iemand met gebiedskennis om tafel gaan en intensief naar de data kijken komen soms verborgen aspecten aan het licht. De dijkdoorbraak is hier een voorbeeld van. Als resultaat van deze intensieve samenwerking wordt de data in een vorm geleverd die gebruikt kan worden met augmented reality. Hierdoor  kan er ter plekke in de dijk worden gekeken en kan het verhaal van de vluchtende familie levendig worden verteld.

Beeld van de historische dijkdoorbraak

Beeld van de historische dijkdoorbraak uit 1825