Medusa sensor onder een drone

TOONAANGEVEND EN COMPLEET IN BODEMONDERZOEK

artikel in Dagblad van het Noorden

Kennis van de bodem en bodemgesteldheid wordt steeds belangrijker. Medusa in Groningen is gespecialiseerd in het in beeld brengen van de bodem en levert onder de naam Medusa Explorations gedetailleerde bodeminformatie aan diverse opdrachtgevers, zoals overheden, bedrijfsleven, landbouw, projectontwikkelaars en voor wetenschappelijk onderzoek. “Actueel is op dit moment bijvoorbeeld het vraagstuk rondom klimaatadaptatie”, zegt Han Limburg. “Daarbij staat een betere waterhuishouding en landschapsinrichting voorop, kennis van de bodem is daarbij onontbeerlijk.”

Een tweede tak van Medusa betreft de ontwikkeling van meetapparatuur en sensoren. Onder de naam Medusa Radiometrics gaat apparatuur die in Groningen is ontwikkeld en geproduceerd de hele wereld over. “Met beide onderdelen hebben we de kennis en de technische hulpmiddelen in huis, waarmee we alle bodemgerelateerde vraagstukken kunnen bedienen”, aldus Limburg. En dat gaat verder dan alleen het meten, want ook het goed interpreteren van de verzamelde gegevens is van belang en vormt de basis om tot de juiste beslissingen te komen. Ronald Koomans:“ Bij het maken van analyses werken we graag samen in teams, met experts van diverse achtergrond. Op die manier kom je tot goede adviezen waar de klant haar voordeel mee kan doen.”

Eerste klus

Waar we voorheen een gat in de grond gingen graven om te zien wat er in de bodem aan de hand was, daar beschikken we tegenwoordig over moderne technieken om de bodem in kaart te brengen. Medusa ontstond ruim 20 jaar geleden en kwam voort uit de Rijksuniversiteit Groningen. Limburg en Koomans kunnen zich hun eerste klus nog goed herinneren. “Dat was in een bootje op het riviertje de Tjonger, waar we onderzoek gingen doen.” Het staat model voor de manier waarop Medusa anno 2021 nog steeds te werk gaat. Pionieren, onderzoeken en daarvan leren. Niet voor niets beschikt het bedrijf over een eigen R&D afdeling. “Het is de kraamkamer voor de technologische ontwikkelingen, waardoor wij een voorsprong in de markt hebben kunnen bewerkstelligen”, is de overtuiging van Limburg. Het werk aan projecten in Nederland speelt daarin een belangrijke rol. “Door een meetmethode te ontwikkelen voor een bodemvraagstuk in Nederland, kom je er regelmatig achter dat deze toepassing ook elders voor een oplossing kan zorgen. Ja, noem het een combinatie van wetenschap en avontuur.”

Radioactiviteit in de bodem

Radioactiviteit in de bodem speelt een belangrijke rol bij het in kaart brengen van de bodem. “Radioactieve stoffen komen in zeer lage concentraties in de bodem voor en de gehalten van deze stoffen verschillen per bodemsoort”, legt Limburg uit. “Dat biedt ons de mogelijkheid om de verschillen in samenstelling van de bodem te kunnen meten.” De schep van voorheen is dus allang vervangen door geofysische meettechnieken, zoals een grondradar, gamma spectrometer en elektromagnetische metingen. Koomans:” Wij maken zogenaamde vlakdekkende bodemkaarten, op het land en op het water. Deze geven een volledig inzicht in de bodem, waardoor opdrachtgevers precies weten wat ze waar kunnen tegenkomen. Dit leidt bijvoorbeeld tot minder risico’s op vertraging of onnodig meerwerk.”

Bodeminformatie voor klimaatadaptatie

De vraag hoe je water in de grond langer kunt vasthouden wordt steeds actueler. “De watervoorziening is ook in Nederland een uitdaging. De samenstelling van de bodem bepaalt sterk of water vast gehouden kan worden of in de ondergrond verdwijnt. Met goede en gedetailleerde informatie over de opbouw van de bodem, kunnen slimme oplossingen helpen om adaptief met klimaatverandering om te gaan.” Deze informatie is juist nu hard nodig en Medusa is betrokken bij diverse projecten in Nederland, zoals bij de aanpak van het gebied van de Drentse Aa. Koomans:” We doen daar bodemonderzoek en met behulp van onze kaarten en profielen zijn plannen gemaakt om in het gebied in te grijpen. Hierdoor verbetert het Waterschap de ecologische kwaliteit van de beek en verminderen we verdroging van kwetsbare natuur in het beekdal.” “De veranderingen van het klimaat zorgen ervoor dat naast droge periodes ook erg natte periodes voor gaan komen. Daarom worden onze dijken verstevigd. Ook in deze projecten is bodeminformatie nodig. Zo is het bijvoorbeeld van belang om te weten hoe dik de beschermende kleilaag rondom een dijk moet zijn. Deze dikte van de kleilaag brengen wij met onze meettechnieken snel, gedetailleerd en efficiënt in beeld.”

Het zandgehalte in het gebied van de Drentse Aa.

Het zandgehalte in het gebied van de Drentse Aa.

Wereldwijde export

Het succes van de projecten in Nederland, zorgt voor steeds meer vraag uit het buitenland. Dat is een markt waar Medusa Radiometrics haar sensoren verkoopt. Nederland loopt op het gebied van onderzoek van landbouwgrond wereldwijd voorop. “In ons land wordt bijvoorbeeld veel onderzoek gedaan naar precisielandbouw”, zegt Limburg. “Vanwege de relatief kleine percelen hier is dat wat wellicht wat minder interessant, maar de resultaten zijn voor landbouwbedrijven in het buitenland, die over veel grotere percelen beschikken, juist wel van belang.” De sensoren die in Nederland hun nut hebben bewezen worden nu wereldwijd verkocht.

Goede informatie van de bodem

We willen steeds meer weten van de bodem, omdat daarmee allerlei vraagstukken van deze tijd kunnen worden opgelost. “Bij Medusa weten we niet alleen veel van de bodem, maar ook van de technologie, dat maakt ons uniek in Nederland. Goede informatie van de bodem is van belang om de juiste keuzes te maken, daar zorgen wij voor. Want als je wilt ingrijpen, is het van belang om dat op de juiste plek te doen. Een goede kennis van de bodem is daarbij onontbeerlijk.”

Een bodemprofiel waarin de diepte en dikte van weerstand biedende lagen zichtbaar is.

Een bodemprofiel waarin de diepte en dikte van weerstand biedende lagen zichtbaar is.

www.medusa-online.com

Medusa onderzoekt de mogelijkheid om een fabriek op te richten waar hoogwaardige technologische apparatuur kan worden geproduceerd. “Deze fabriek komt in Noord-Nederland”, zegt Limburg. “We gaan daar mooie producten maken en het zorgt voor hoogwaardige werkgelegenheid.”